6) Düğün ve Doğum Gelenekleri
Düğün-Nişan, Kız İsteme Gelenekleri
Nevşehir yöresinin geleneksel söz kesme, nişan ve düğün gelenekleri şehir merkezlerinde sürdürülmemekte, bu gelenekler köylerde devam ettirilmektedir.
Söz bağlama, düzen bozma, bayrak kaldırma, övülme, kız başı yıkama, seysana, saçı, kakül kesme, nahıl övme ve karınca yürüyüşü gibi gelenekler köylerde devam eden düğün, nişan ve kız isteme geleneklerindendir.
Söz Bağlama; Kız isteme esnasında, gelenlere sözü bağlama işareti olarak bir çift çorap verilir. Böylece söz kesilmiş olur.
Düzen Bozma; Düğünden bir hafta önce, şehir pazarına gidilerek erkek tarafının gelinin, kız tarafının da damadın ihtiyaçlarını almasına "düzen bozma" denilmektedir.
Bayrak Kaldırma; Bayrak kaldırma töreni ile düğünün olacağı topluma haber verilir.
Kız Başı Yıkama; Düğünün ilk günü "kız başı yıkama" günüdür. Kına gecesi geleneği halen devam etmektedir.
Övülme (kına gecesi); Kına gecesinin bir başka adı da övülmedir. Gelin odanın bir köşesine oturtulur. Avucuna kına ve para konur. Daha sonra avucu açılmaya çalışılır, gelin direnir. Kınayla paranın gelinden alınıp damada ulaştırılmasının bereket getireceğine inanılır.
Seysana; Gelinin baba evinden alınıp koca evine götürüleceği gün, önce toplu halde yerine getirilen çeyiz götürme geleneğidir.
Saçı; Gelin, damat evine geldiğinde damat veya babası tarafından "saçı" denen metal para ve leblebi karışımı gelinin üstüne saçılır.
Kakül Kesme; Düğün bittikten bir gün sonra kadınlar tarafından yeni evli gelinin evine gidilerek kakül kesme geleneği yerine getirilir.
Nahıl Övme; Ürgüp ve yöresindeki bazı köylerde evlenecek erkeğin uğurunun açılması, toplumda prestijinin yükselmesi için "nahıl övme" adı verilen bir gelenek yaygındır. Bu işlemden önce "güvey donatma" işlemi gerçekleştirilir. Nahıl, yaklaşık iki metre yüksekliğinde tahta iskeletin üzeri renkli kağıtlarla süslenerek yapılır. Erkeğin gelecek hayatının aydın olması dileğiyle üzerine dört mum konur.
Karınca Yürüyüşü; Nar Köyü ve çevresinde gelin almada "karınca yürüyüşü" geleneği vardır. Yengeler üçer üçer ard arda dizilirler. Gelin üçüncü sıradadır. Alay, karınca yürüyüşü denen çok ağır ve kısa adımlarla düğün evine ulaşır. Karınca yürüyüşünün altında kız babasını gücendirmeme düşüncesi yatmaktadır.
Doğum Gelenekleri
Doğumdan önce anne adayı hızlı giden at arabasına bindirilir. Aynı şey çocuğu olmayan kadınlara da yapılır. Çocuk doğduğunda hafifçe dağlanırsa ya da ince elenmiş toprağa yatınlırsa güçlü ve dayanıklı olacağına inanılır. Bu geleneklerin önemli bir kısmı terkedilmiştir. Ancak nazar, al basması, kırk karışması gibi gelenekler halen varlığını korumaktadır.
